
Groendaken en daktuinen: hoe begin je eraan?
Groendaken en daktuinen worden steeds populairder. Ze zijn goed voor het milieu en een mooi alternatief voor een tuin in het midden van de stad

Dag Johan. Hoe ben je uitgegroeid tot specialist in groendaken en daktuinen?
"Vanaf mijn tienerjaren ben ik bezig met tuinbouw. Ik volgde de opleiding tuinbouwtechnicus en was bijna 30 jaar actief in een groothandel van tuinaanleg.
Daar hield ik mij vooral bezig met het commercialiseren van daktuinprojecten. In onze pioniersjaren importeerden we technologie vanuit Duitsland en introduceerden we deze in België. Als projectbegeleider begeleidde ik aannemers en architecten bij de aanleg van groendaken en daktuinen overal in België. Mijn kennis en ervaring in allerlei projecten, zorgen voor een grondige expertise. Zowel op het vlak van ontwerp, technische begeleiding en opvolging bij tuinaannemers, bouwbedrijven en dakdekkers. Deze kennis deel ik graag in mijn lessen met professionals uit de sector."
Is de vraag naar groendaken en daktuinen gegroeid met de jaren?
"Zeer zeker. De trend is sinds het begin stijgend en stijgt nog steeds. De onbebouwde oppervlakte wordt kleiner en de grond wordt duurder. Zo kan je met een groendak of daktuin elke vrije vierkante meter extra en goed benutten. We onderscheiden groendaken of extensieve daken in lage opbouw en intensieve daken of daktuinen met alles erop en eraan."
Goed benutten, dan komen we bij de voordelen uit van groendaken en daktuinen.
"Ze zorgen voor wateropvang door hevige regenbuien te neutraliseren en de afvoer naar de riolering langzamer te laten verlopen. De klimaatopwarming zorgt niet alleen voor warmere temperaturen en periodes van droogte maar ook voor meer onweer met hevige regenval. Groendaken en daktuinen helpen overstromingen te voorkomen. Het ecologische aspect is belangrijk. Groendaken en daktuinen verminderen de CO2-uitstoot, zorgen voor de opvang van fijn stof en zware metalen en waterzuivering. Ze dragen bij tot de biodiversiteit en het vergroenen van de steden, waardoor ecologische initiatieven zoals urban farming mogelijk worden.
Het heeft ook een verkoelingseffect in de zomer, de warmte kan minder binnen dringen. Groendaken zorgen voor een afkoeling van stedelijke , bebouwde omgevingen. Het is ook duurzaam want je dakbedekking gaat levenslang mee als je er een groendak oplegt. Door de vele voordelen en de klimaatproblematiek worden groendak of daktuin bij nieuwbouw/renovatie in verstedelijkte gebieden zelfs verplicht. Intensieve groendaken worden volop geïmplementeerd op publieke sites. Denk bijvoorbeeld aan ondergrondse parkings waar aan de oppervlakte een park met bomen wordt aangelegd."
Groendaken en daktuinen zijn een duurzame investering voor de toekomst.

Wat zie je in de opleiding?
"Het is een overwegend theoretische opleiding met voorbeelden uit mijn jarenlange ervaring. We evalueren de voor- en nadelen van de materialen op de markt. We staan ook stil bij de details voor de aanleg en correct materiaalgebruik. Er komt veel meer bij kijken dan een laag grond op het dak aanbrengen en er plantjes opzetten. Je moet natuurlijk vertrekken van een lekvrij, waterdicht dak en een aangepaste constructie die de belasting van een groendak aankan. Vervolgens zijn de technische opbouw en de vegetatie cruciaal om een kwalitatief duurzaam groendak te garanderen.
Je vindt veel foute informatie op internet. Een professionele opleiding door een vakexpert is dus absoluut aangewezen. Groendaken en daktuinen bieden enorme voordelen als de aanleg juist gebeurt. Zonder degelijke kennis maak je gegarandeerd fouten. Ik pleit dan ook voor een kwaliteitslabel om de geschoolde professionals te onderscheiden van de rest."
Is elke dak geschikt als groendak?
"De structuur moet het extra gewicht van een groendak aankunnen, dit wordt vooraf berekend. Het dak waarop de tuin wordt geplaatst moet waterdicht zijn, maar het kan op alle soorten dichting zoals pvc, rubber of roofing. Verder kan je bijna overal een groendak plaatsen, op platte maar ook op hellende daken tot 70°. Ook schaduwdaken zijn mogelijk met een mosbedekking. Mossen zijn trouwens heel luchtzuiverend. Het kan ook toegepast worden op kleine oppervlaktes zoals bovenop een carport of schuur."
Vergen groendaken en daktuinen veel onderhoud?
"Ze zijn onderhoudsvriendelijk want we werken met een specifieke vegetatie die zowel de droogte als extreme vochtigheid goed aan kan. De kwaliteit van het substraat, d.i. de onderlaag, is belangrijk om een goede vegetatie te hebben die weinig onderhoud vraagt. Het onderhoud wordt meestal voorzien door de mensen die de aanleg doen. Een licht onderhoud 1 à 2 keer per jaar moet volstaan om onkruid en agressieve planten te verwijderen en een beetje bemesting bij te geven. Ook het nazien van de afvoeren is dan aangewezen."

Is het duur om groendaken of daktuinen te plaatsen?
"Als je het op een duurzame manier wil doen, moet je toch rekenen op ongeveer 50 euro/m2, particulierprijs , niet geplaatst. Er zijn gemeentes die hiervoor subsidies tot 25 euro/m2 geven. Bovendien is een dak duurzaam. Op termijn spaar je er immers een nieuwe dakbedekking mee uit, gezien het klassieke dak eronder niet meer onderhevig is aan UV-stralen. Een klassiek roofing dak gaat ongeveer 10 jaar mee, als je het voorziet van een groendak gaat het levenslang mee. Na 5 à 10 jaar haal je de meerkost van een groendak eruit, los van het ecologische aspect."
Welke trends zie je?
"Bloemenweides op daken om bijenpopulatie te ondersteunen komen op. België is trouwens de voorloper wat de bescherming van bijen betreft. Heel wat pesticiden zijn uit de handel gehaald om de bijenpopulatie te beschermen. Ook de zogenaamde blauwe daken worden meer en meer aangelegd. Dat zijn daken met geïntegreerde natuurlijke zwemvijvers, waterbuffers in systemen om ’s zomers te kunnen begieten
Verder zijn er veel mogelijkheden om van kleine daken, groene ecologische pareltjes te maken. Zo mooi dat we niet eens meer weten dat om een groendak of daktuin gaat wanneer we ze geïntegreerd zien in en op de gebouwen.
Je kan op een groendak of daktuin zeker je creativiteit inbrengen, als je de juiste technieken kent. Een duurzame investering voor de toekomst."